به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین به نقل از دکتر عباس رشاد، از آنجایی که این وصایا، در آخرین ساعات حیات حضرت صادر شده است،  می تواند بیانگر مهمترین اصول مورد عنایت حضرت، در مسائل فردی و سیاسی و اجتماعی بوده و طبیعتاً،  نشانگر  دیدگاه شریعت مقدس اسلام، نسبت به مسائل مزبور باشد. در عین حال، حاوی نکته های  اساسی  برای تأسی به شیوه زندگی حضرت امیر مؤمنان میباشد.

در این وصیت نامه، حضرت خطاب به دو فرزند برومندشان، می فرمایند: شما را به تقوای الهی توصیه می نمایم! به دنیا پرستی روی نیاورید، حتی اگر دنیا به سوی شما روی آور شود! و بر آنچه که از دنیا، از دستتان می‌رود، تأسف نخورید! گویای حق باشید! برای پاداش الهی کار (و فعالیت) کنید! دشمن ستمگر و  یاور ستمدیده باشید!

شما و همه فرزندانم، و خاندانم را، و هر کسی را که نوشته هایم به او میرسد، به تقوای الهی و نظم در امور، و صلح و آشتی با ‌یکدیگر  سفارش می کنم، که از جد شما (رسول خدا) صلی الله علیه و آله شنیدم که می فرمود: « صلح و آشتی با ‌یکدیگر، از هر نماز و روزه ای برتر است.»

(سپس حضرت با تاکید بیشتری، وصایای خود را با این جملات ادامه می‌دهند) : خدا را خدا را ! درباره یتیمان، آنها را یک روز سیر، و یک روز گرسنه،  نگذارید!  (احتمالاً منظور حضرت این است مراقبت کنید که تغذیه آنها به طور کامل، انجام شود)  مبادا  آن ها را در نزد خود ضایع گردانید! خدا را خدا را !  درباره  همسایگانتان، که سفارش شده پیامبر شما هستند. پیوسته درباره آنها سفارش میفرمود، چندانکه گمان بردیم برای آنها ارثی معین خواهد نمود. خدا را خدا را !  درباره قرآن، مبادا دیگران در عمل به دستورات آن بر شما سبقت بگیرند! خدا را خدا را! درباره نماز که ستون دین شماست! خدا را خدا را ! درباره خانه پروردگارتان، (خانه کعبه) مادامی که در این جهان ماندگارید، آن را خالی نگذارید. اگر آن را ترک کنید، مورد نظر قرار نگرفته اید. (شاید منظور حضرت این باشد که با خلوت شدن خانه خدا،  ابهت و عظمت شما در برابر دشمنان از بین میرود. و یا به احتمال دیگر،  مورد عذاب الهی قرار گرفته‌اید). خدا را خدا را ! درباره جهاد در راه خدا، با اموال و  جان ها و زبان هایتان.

بر شما باد پیوستن با یکدیگر و بخشش به همدیگر و پرهیز از  روی گردانیدن از یکدیگر، و جدایی از هم! امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید! که موجب تسلط و حاکمیت اشرار (جامعه) شما، بر شما می گردد!  در چنین حالی شما (برای رهایی) دعا می کنید ولی به استجابت نمی رسد.

(سپس فرمود:) فرزندان عبدالمطلب! مبادا به بهانه کشته شدن امیرالمومنین، (در میان مسلمانان خونریزی راه بیندازید و) در خون مسلمین فرو روید! آگاه باشید! برای (قصاص کشته شدن) من، (هیچ فردی)، بجز قاتلم، نباید کشته شود! بنگرید!    آنگاه که من از این ضربت (شمشیر) او، از دنیا رفتم، در برابر یک ضربت (شمشیر) او،  فقط یک ضربت به او  بزنید، و از «مثله» کردن (قطع اعضای بدن)، پرهیز کنید، که از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله،  شنیدم که می فرمود: « از«مثله»کردن، پرهیز کنید؛ هرچند سگ  گزنده باشد». 

عباس رشاد