به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین، آژانس فضایی روسکوسموس روسیه تاریخ پرتاب این ماهواره را که به نام ریاضیدان ایرانی قرن دوازدهم "خیام" نامیده می شود، در راستای تحقق قراردادی که با ایران نزدیک به چهار سال پیش مذاکره شده بود، اعلام کرد. روسیه با ساخت و راه‌اندازی سامانه Kanopus-V که شامل یک دوربین با وضوح بالا می‌شود، موافقت کرده است؛ که به تهران قابلیت‌های بی‌سابقه‌ای از جمله نظارت تقریباً مستمر بر تأسیسات حساس در اسرائیل و خلیج فارس می‌دهد.

به نقل از واشنگتن پست، اما ایران ممکن است نتواند بلافاصله کنترل ماهواره را در دست بگیرد. روسیه که برای دستیابی به اهداف نظامی خود در حمله پنج ماهه خود به اوکراین تلاش کرده است، به تهران گفته است که قصد دارد از این ماهواره برای چندین ماه یا بیشتر استفاده کند تا نظارت خود را بر اهداف نظامی در اوکراین افزایش دهد.

سفارت روسیه در واشنگتن از اظهار نظر خودداری کرد.

به ادعای واشنگتن پست، دولت بایدن تلاش‌های ماهواره‌ای ایران را که به موازات توسعه ناوگان موشکی توانمندتر ایران در حال پیشرفت است، از نزدیک دنبال کرده است. مقامات دولتی از اظهار نظر در مورد پرتاب ماهواره توسط روسیه یا در مورد قصد گزارش شده مسکو برای استفاده از این ماهواره به عنوان بخشی از نظارت مستمر در میدان نبرد در اوکراین خودداری کردند.

این تحولات در حالی اتفاق می‌افتد که مذاکرات احیای برجام در پایتخت اتریش از سر گرفته می‌شود. برخی از مقامات این از سرگیری را آخرین تلاش برای نجات توافق هسته‌ای 2015 ایران توصیف می‌کنند. دولت بایدن بر ایران فشار می آورد تا به توافقی که تهران اساساً پس از خروج یکجانبه دولت ترامپ از برجام در سال 2018 آن را رها کرد، بازگردد.

پرتاب ماهواره خیام، جدیدترین شاخص افزایش همکاری نظامی و سیاسی بین مسکو و تهران است. این اعلامیه دو هفته پس از سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به تهران برای دیدار با رهبر ایران، صورت می گیرد.

ماه گذشته، مقامات آمریکایی فاش کردند که ایران پیشنهاد داده است تا پهپادهای تجسسی پیشرفته خود را به روسیه برای کمک به جنگ این کشور در اوکراین عرضه کند. مسکو به دلیل تحریم های بین المللی و تحریم فناوری های حساس نظامی با فشار شدید اقتصادی مواجه است.

ماهواره خیام با موشک سایوز روسی از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان پرتاب خواهد شد. بیانیه راسکوموس تأیید کرد که پرتاب روز سه‌شنبه «تجهیزات سنجش از دور را به درخواست جمهوری اسلامی ایران در مدار قرار می‌دهد.»

واشنگتن پست سال گذشته توافق روسیه را که به طور محرمانه با مقامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران مذاکره شد، برای ساخت و پرتاب یک ماهواره سنجش از راه دور گزارش داد که به ایران توانایی های گسترده ای برای انجام نظارت برای اهداف نظامی و غیرنظامی می دهد. به گفته مقامات امنیتی غربی، دوربین این فضاپیما دارای وضوح 1.2 متر است. این کیفیت بسیار کمتر از کیفیتی است که ماهواره‌های جاسوسی ایالات متحده یا ارائه‌دهندگان تصاویر ماهواره‌ای تجاری سطح بالا به دست آورده‌اند، اما نسبت به توانایی‌های فعلی ایران پیشرفت قابل‌توجهی دارد.

مقامات غربی گفتند که بالقوه مهم‌ترین مزیت، توانایی ایران در «کنترل» ماهواره جدید برای نظارت مستمر بر مکان‌های انتخابی خود، از جمله تأسیسات نظامی در اسرائیل، پالایشگاه‌های نفت و سایر زیرساخت‌های حیاتی در کشورهای همسایه خلیج فارس خواهد بود.

چشم‌انداز یک ماهواره ایرانی بهبود یافته، نگرانی‌ها را در میان دشمنان ایران و همچنین در میان مقامات نظامی و اطلاعاتی در ایالات متحده تشدید کرده است. کارشناسان می گویند که ایران علاوه بر انجام نظارت نظامی برای اهداف خود، می تواند این تصاویر را با گروه های شبه نظامی طرفدار ایران در سراسر منطقه به اشتراک بگذارد. 

ریچارد گلدبرگ، تحلیلگر ارشد ایران در شورای امنیت ملی دولت ترامپ و در حال حاضر مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی آمریکا گفت: «این یک خطر آشکار و فعلی برای ایالات متحده و متحدان ما در خاورمیانه و خارج از آن است. از آنجایی که ایران زرادخانه موشکی خود را در کنار قابلیت رو به رشد پهپادی خود در سراسر خاورمیانه کامل می‌کند، توانایی همگام‌سازی این قابلیت‌ها با قابلیت‌های ماهواره‌ای و نظارتی، تنها باعث افزایش تهدید مرگ‌بار ایران می‌شود.»

منبع: www.washingtonpost.com