به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایران زمین به نقل از دکتر عباس رشاد، آیات نخستین سوره علق، طبق نظر اکثر مفسرین، اولین آیاتی است که بر پیامبراکرم(ص) نازل شده، و بیانگر اهمیتی است که قرآن کریم برای «علم» ‌و «تعلیم با قلم» قائل است:« بخوان به نام پروردگارت که (جهان را) آفرید.  انسان را از «علق» خلق کرد. بخوان که پروردگارت، از همه والاتر است.  همان کسی که به وسیله قلم تعلیم نمود. » (آیات ۱ تا ۵ سوره علق). همچنان که می دانیم، توانایی نوشتن، یکی از مهمترین الطاف الهی به انسان و منشاء تمام علوم و فنون، می باشد.

جالب توجه این است که آن حضرت در سرزمینی منادی اهمیت علم و تعلیم با قلم گردید، که جهل و فساد سراسر آن را فرا گرفته بود و قتل و غارت از لوازم اصلی زندگانی آنها بود. خبری از دانش و علم آموزی و مدرسه نبود و اهمیتی هم برای آن قائل نبودند. تعداد کسانی که فقط سواد خواندن و نوشتن داشتند محدود بوده و در گزارش‌های تاریخی، اسامی آنها ذکر شده است.

یکی از ملاک هایی که حقانیت ادعای رسالت الهی پیامبر اکرم (ص) را اثبات می‌کند، این است که آن حضرت، در تمام عمر، در هیچ مکتبی درس نخوانده بودند و هرگز استادی نداشتند و در تمام عمر، هرگز خطی ننوشته بودند و کتابی هم نخوانده بودند. قرآن کریم، در محیط مکه، که محل رشد و زندگی پیامبر اکرم بود، به صراحت اعلام می فرماید: « تو هرگز پیش از این (نزول وحی) کتابی نمی‌خواندی! و با دست خود چیزی نمی نوشتی! چه در این صورت، کسانی که درصدد (تکذیب و) ابطال سخنان تو هستند، دچار شک و تردید می شوند.»( آیه ۴۸ سوره عنکبوت).  با توجه به اینکه چنین ادعایی، با چنین صراحتی، در حضور همشهریان آن حضرت و کسانی بوده، که از ابتدای زندگی حضرت،  با ایشان حشر و نشر داشته اند و قریب به اتفاق آنها به حضرت ایمان آورده اند، ایمان آوردن آنها، دلیل قاطعی بر صدق ادعای فوق می باشد. علاوه بر این، در جای دیگری، قرآن کریم اعلام می فرماید که پیامبر در تمام مدت عمر، در میان مردم زندگی کرده و در منظر آنان بوده است: «بگو، اگر خدا می‌خواست، من این قرآن را بر شما تلاوت نمی‌کردم!  و (خداوند)، از آن آگاهتان نمی کرد.  من قبل از آن (تلاوت قرآن)، عمری را در میان شما زندگی کردم! (و هرگز آیه ای نیاوردم!) آیا  تعقل نمی کنید؟!»(آیه ۱۶ سوره یونس). با وجودیکه، پیامبر(ص) درس نخوانده و به اصطلاح «امی» بود، کتابی که از طریق وحی به ایشان، الهام گردید،  جامع عالی ترین مضامین هماهنگ در زمینه های اعتقادی، اخلاقی، روابط اجتماعی و حقوقی بوده و با شیوا ترین شکل (در حد اعجاز!) بیان گردیده و زیربنای فکری اندیشمندان، متفکران، فلاسفه، متکلمان و حقوقدانان اسلامی،  در طول قرون متمادی، تا زمان حال بوده است. و با وجود دعوت به تقابل، هیچ فرد یا جمعیتی، چه در زمان حیات رسول اکرم و چه بعد از رحلت آن بزرگوار، تا زمان حال، یارای مقابله با این کتاب حکیم را، حتی در شیوه بیان،  نبوده است. افراد معدودی از پیامبران دروغین!! و ساده لوح!! که اقدام به مقابله با قرآن کریم نمودند، با تمسخر و استهزاء خاص و عام روبرو شدند. تعدادی از ساخته‌های آنها در تاریخ ضبط گردیده است، که برای تفریح و سرگرمی مناسب است!! 

قرآن کریم، که کتاب تربیت و انسان سازی است، همه اموری که برای سعادت دنیا و آخرت و رسانیدن فرد و جامعه به اوج کمال انسانی ضرورت دارد، بیان کرده است و میفرماید: «ما این کتاب را که بیانگر همه چیز و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمین است، بر تو نازل کردیم»( قسمتی از آیه ۸۹ سوره نحل). در عین حال، قرآن کریم، با مخاطب قرار دادن همه انسان ها، الغاء کلیه امتیازات طبقاتی، قبیله ای و نژادی را به آنها اعلام و کرامت انسان ها را وابسته به درجه تقوا و پرهیزکاری آنها می داند و میفرماید: «ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را به صورت تیره ها و قبیله های گوناگون قرار دادیم؛ تا یکدیگر را بشناسید (این اختلافات ملاک برتری نیست).  گرامی ترین شما نزد خداوند، باتقواترین شماست.» ( آیه ۱۳ سوره حجرات)

پیامبر اکرم (ص)، پس از فتح مکه، در حساس ترین لحظه، طی سخنرانی مهمی، به همگان اعلام فرمودند: «ای مردم!  آگاه باشید! که پروردگارتان یکیست، و پدرانتان یکیست، نه عرب بر عجم برتری دارد و نه عجم بر عرب. نه  نژاد سفید بر نژاد سیاه برتری دارد و نه نژاد سیاه بر سفید، مگر به تقوا.» (الجامع لاحکام القرآن ص۴۸۲).  همچنین حضرت در سخنرانی دیگری که، در اجتماع عظیم مسلمانان، در حجة الوداع ایراد فرمودند، مشابه همین سفارشات را به مردم ابلاغ فرمودند.( تحف العقول ص ۳۴ ) در موارد دیگری هم مکرراً این سفارشات را میفرمودند و نحوه رفتار ایشان با طبقات پایین اجتماع هم، مؤید همین نظر بود.

یکی از نتایج الغاء امتیازات طبقاتی و نژادی و یک دست شدن جامعه، همراه با تشویق های فراوان اسلام، در کسب علم برای مردان و زنان، باعث شکوفا شدن استعداد های علمی در بین مسلمانان، مخصوصاً در بین طبقات محروم آنها، گردید. یکی از نمونه های روشن و ملموس آن را، در تاریخ علوم کشور خودمان ملاحظه می کنیم، که بعد از پذیرش اسلام توسط ایرانیان و شکسته شدن نظام طبقاتی ساسانیان، تحول چشمگیر و سریعی در توسعه و  پیشرفت در رشته‌های گوناگون علوم و فنون مختلف، از قبیل: طب، ریاضیات، مهندسی، نجوم، هواشناسی، فیزیک،  شیمی، گیاه شناسی، موسیقی، جغرافیا، روانشناسی و... به وجود آمد. و مسلمین، با پیام این بزرگ مرد آسمانی، که امروز، سالگرد بعثت او را جشن گرفته ایم آنچنان در علوم و دانش ها، پیش رفتند که علم و دانش را به همه جهان صادرکردند. و به اعتراف مورخین معروف اروپا (در کتاب‌های فراوانی از سوی خود آنها تحت عنوان های تاریخ اسلام یا میراث اسلام نوشته شده است): این نور علم و دانش مسلمین بود که بر صفحه تاریک قرون وسطای اروپا تابید و آنها را وارد عصر تمدن کرد.

آری!  بایستی اذعان کرد که این توفیق ها همگی ثمره پایه‌گذاری شریعت اسلام، بر مبنای علم و تعلیم و دستورات مؤکد پیامبر مکرم اسلام است که می فرماید: «طلب علم بر هر مرد و زن مسلمان فریضه است.»

جای تاسف است که مسلمین در اثر فاصله گرفتن ازتعالیم اسلامی و دستورات نجات‌بخش نبی اکرم، با داشتن چنین آئینی، در میدان علم و دانش عقب مانده اند، و نیازمند و وابسته به دیگران گردیده اند.

در چنین روز مبارک، با استمداد از روان مطهر و متعالی پیامبر بزرگ اسلام، از درگاه خداوند متعال درخواست می نمائیم، که با عنایات خاصه خود، همه ما را از آموزه های پیامبر رحمت، بهره مند ساخته و مجد و عظمت از دست رفته مسلمین را به آنها بازگرداند.

عباس رشاد